Basit standarttaki daireler bile ulaşılmaz hale geldi
Yıllardır kiralar hızla yükseliyor. Empirica Araştırma Enstitüsü’ne göre, 2024 yılında Berlin’de 60 metrekarelik basit standartta bir dairenin soğuk kirası 650, Frankfurt ve Stuttgart gibi şehirlerde ise bu rakam 790 ve 800 euroya çıktı. Münih ise 1.150 euro ile en pahalı şehir konumunda. Güvenceli ve iyi maaşlı işler bile artık kiralık konut bulmada yeterli olmuyor.
Almanya Kiracılar Birliği'nden Lukas Siebenkotten, “Polis memurları, hemşireler, tek başına çocuk yetiştiren ebeveynler ve yabancı soyadına sahip insanlar artık en çok zorlanan gruplar arasında. Ancak durum artık yalnızca düşük gelirli insanları değil, toplumun tamamını etkiliyor,” diyor.
Sorunun yıllardır bilindiği belirtiliyor. Konut fiyatlarını düşürmek amacıyla SPD, FDP ve Yeşiller hükümeti 100.000’i sosyal konut olmak üzere yılda 400.000 konut inşa etmeyi vaat etmişti. Ancak 2024’te bu vaat sözden ibaret kaldı.
Lukas Siebenkotten, kimsenin net hane gelirinin üçte birinden fazlasını kiraya harcamaması gerektiğini söylüyor. Ancak milyonlarca insan gelirlerinin %40’ından fazlasını, hatta yüz binlercesi %50’sinden fazlasını kiraya ayırıyor.
Kiracılar için durum daha da kötüleşebilir
En büyük eksikliklerden biri sosyal konutlar. Pestel Enstitüsü'nden ekonomist Matthias Günther, 1987'de Batı Almanya'da dört milyon sosyal konut bulunduğunu, ancak bugün bu sayının yalnızca 1,1 milyona düştüğünü belirtiyor. Bu da kiraların düşmesinde etkili olamıyor.
Almanya’daki sosyal konut sayısının 30 yıl içinde tekrar 1970’ler ve 1980’lerdeki seviyesine ulaşması için fonlama mekanizmaları üzerinde duruluyor. Ancak uzmanlar, önlemler alınsa bile konut krizinin kısa vadede daha da kötüleşeceğini öngörüyor. Çünkü bugün inşa edilmeyen evler, yarın oturulacak evler olmayacak.
