Hedefi 23 Şubat’ta seçim
Scholz, güven oylamasının ardından Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’e Meclis’in feshedilmesini önereceğini açıkladı. Steinmeier’in öneriyi kabul etmesi hâlinde seçimler 23 Şubat 2025’te yapılacak.
Koalisyonun dağılması süreci başlattı
6 Kasım’da SPD, Yeşiller ve FDP’den oluşan "trafik ışığı koalisyonu," FDP lideri ve Maliye Bakanı Christian Lindner’in görevden alınmasının ardından dağıldı. FDP bakanlarını hükûmetten çekti ve şansölye Scholz, güven oylaması talep ederek erken seçim kararı aldı.
Güven oylaması ve anayasal süreç
Almanya Anayasası’na göre, başbakanın güven oylaması isteği Meclis’te kabul edilmezse Cumhurbaşkanı, 21 gün içinde Meclis’i feshedebiliyor. Bu durumda 60 gün içinde erken seçim düzenleniyor. Güvenoyu alınması hâlinde ise Scholz, 28 Eylül 2025’teki seçimlere kadar görevine devam edecek.
ÜLKEDE GÜVENOYU DÜZENLEMESİ
Hürriyet gazetesinin haberine göre, Alman Anayasası, hükümetin sonlandırılmasına ilişkin öncelikli olarak görevdeki şansölyeye önemli yetki veriyor. Şansölye tarafından anayasanın 68. maddesi uyarınca Federal Meclis’ten istenen ‘güven oyunun’ (Vertrauensfrage) gerekli meclis çoğunluğunu alamaması sonrası şansölyenin önerisi üzerine Federal Meclis ancak Cumhurbaşkanı tarafından feshedilebiliyor. Görevdeki şansölye güvenoyu alamasa dahi kendisinin anayasa gereği ve otomatik olarak cumhurbaşkanına fesih önerisi yapma zorunluluğu bulunmuyor. Bu durum, mevcut Alman siyasi sisteminde şansölyenin görece güçlü konumunu ve görevde kalabilme yetkilerini belirginleştiriyor, ancak böyle bir durumda azınlık hükümetinin sınırlı etkisi ve bu durumun siyasi maliyeti genel olarak şansölyenin erken seçimi tercih etmesini olası kılıyor.
5 KEZ GÜVENOYU TALEBİNDE BULUNULDU
Almanya’da, kurulduğu 1949’dan bugüne kadar toplam olarak beş kez şansölye tarafından Federal Meclis’ten güvenoyu talebinde bulunuldu. 1972’de Willy Brandt, 1982’de Helmut Kohl ve 2005’te Gerhard Schröder meclisten güvenoyu talebinde bulundu. Bu yıllarda yeterli çoğunluklar sağlanamayarak sonrasındaki süreçte Federal Meclis feshedildi. Diğer yandan 1982’de Helmut Schmidt ve 2001’de Gerhard Schröder’in güvenoyu talepleri Federal Meclis’te gerekli çoğunluk desteğine ulaştı ve hükümetler görevlerine devam etti.
