Irak’ın kuzeyindeki her yer "Referanduma evet ve Bağımsızlığa evet“ slogalarıyla süslenmiş. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin başkanı Massud Barsani, son birkaç gün içinde görülmedik sıklıkla halkın önüne çıktı. Geçtiğimiz Cuma günü, bugün gerçekleşen halk oylaması için Erbil stadyumunda on binlerce insana seslendi.

Türban, eşarp satan bir esnaf genç: „Evet, bunun için oy kullanacağım. Bugünü çok bekledik, kimse itiraf etmese de bizim hakkımız.” diyor. Onlarca yıl önce referandum yapılabilirdi diyen genç esnaf, “40 yıldır bağımsızlığımız için savaşıyoruz. Her halkın bşir devleti var Bizim neden olmasın?” diye soruyor.

Referandumda kullanılacak oylar Kürtçe, Arapça, Türkmence ve Hristiyan azınlığın konuştuğu Suriyece olarak dört dilde hazırlandı: Oy pusulalarında “"Kürdistan Bölgesi ve Kürdistan Bölgesi dışında kalan Kürt yerleşimlerinin bağımsız bir devlet olmasını istiyor musunuz?" diye soruluyor.

'Kürt yerleşimleri' olarak tanımlanan yerler, Kerkük, Diyala ve Ninova gibi farklı etnik grupların yaşadığı fakat Peşmerge kontrolü altında olan bölgeler.

Kürtler artık daha fazla beklemek istemiyor. Barzani, bağımsızlığı Kürtlerin, IŞİD’in Kuzey Irak'taki ilerlemesini durdurması ve Cihatçıların 2015 yılına geri döndürmesinin ödülü olarak görüyor.

Irak, İran, Türkiye, ABD ve BM ise bağımsız Kürdistan’a karşı çıkıyor. Bağımsızlık referandumunu destekleyen tek ülke İsrail.
 
Türk hükümeti Suriye'deki Kürtlerle savaşıyor. Irak’ta bir Kürt devletinin kurulması, Türkiye’deki Kürtler için de problem olacağından Türk hükümeti tarafından bir kâbus olarak kabul ediliyor.

Bölgenin daha istikrarsız hale geleceği uyarısı yapan İran da bir Kürt devleti kurulmasından korkuyor.

Kürdistan Özerk Bölgesi Erbil’de kendi parlamentosu ve Peşmerge olarak bilinen güvenlik gücüne sahip. İkinci Körfez Savaşı’nda ABD Ordusu'nu destekleyen Kürtlerin özerkliği, ABD tarafından Irak anayasasında güvence altına alınmıştı.

Suriye'nin kuzeyinde kendi özerk bölgelerini oluşturmak isteyen Suriyeli Kürtler referandumdan çıkacak sonuç ne olursa olsun, Iraklı Kürtlerin kararına saygı duyacaklarını açıkladı.

PKK ise referandumu "Barzani'nin propaganda çabası" olarak görüyor ve karşı çıkıyor. PKK'dan gelen mesajlarda Iraklı Kürtlerin "demokratik özerklik" için mücadele etmesi yönünde çağrılar yapılmıştı.

İran'daki Kürt siyasi partileri ise referandumu destekliyor ve bir gün kendilerinin de İran da benzer bir süreci başlatmalarının mümkün olabileceğini düşünüyor.