.

Baştan sona bütün metinleri okumak, zaman bakımından mümkün olmadığı gibi bir bakıma gerekli de değildir. Kişi, büyük miktarda yazıyı işleyip kullanabilmek için kendi okuma tarzını daha efektif hale getirebilecek okuma stratejileri geliştirmelidir. Kısaca, kişi okumayı yeniden öğrenmelidir. İlkokulda öğrendiğimiz ve yıllardır romanları, gazeteleri okuduğumuz gibi direkt başlayıp baştan sona okumak, üniversitedeki okuma sorumluluklarını kazançlı şekilde yerine getirebilmek için iyi bir strateji değildir.     
Bilimsel yazıları nasıl doğru okurum?
Yazma eyleminde olduğu gibi okumada da tek bir doğru ve herkes için geçerli yol yoktur. Yine de temel olarak aşağıdaki iki unsura dikkat edilmelidir:
Bilimsel okuma her zaman aktif bir eylemdir: Okuyucu olarak bir amacınız olmalı, yazıyı niye okuduğunuza dair bir fikriniz olmalı ve aktif bir şekilde arayışta olmalısınız. Pasif bir şekilde yazıyı üstünkörü okumak size fazla yarar sağlamayacaktır. Direkt yazıya başlamak yerine, bu yazıyı okumanın size ne yararı olacağı veya kazandıracağı(bir şey öğrenmek, gerekli bilgiyi bulmak, bağlantıları anlamak, genel bir fikir edinmek vb.) sorusunu yanıtlamalısınız. Bu değeri saptamadan okuma eylemi zorlayıcı ve az kazançlı olacaktır ve pasifçe tüketen bir okuma durumuna geçme riski artacaktır.
Akademik yazıları okumadan önce her zaman hazırlık yapılmalıdır. Direkt başlamak yerine yazıları önceden gözden geçirmeye alışmalısınız. İlk hedef, yazının kabaca ne hakkında olduğu üzerine genel bir yargı oluşturmaktır. Bunun için içindekiler bölümünü, bölüm başlıklarını, alt başlıkları, giriş ve özet bölümlerini ve eğer mevcutsa önsöz ve dizinlerini kullanın. Ancak yazının ne üzerine olduğu hakkında genel bir fikir elde ettikten ve yazıdan ne bekleyebileceğinizi saptadıktan sonra, yazıyı okumaya ve hangi amaçla okuyacağınıza karar vermelisiniz. Yazıyı daha etraflıca okumaya karar verirseniz, kendinize uygun bir okuma stratejisi seçin ve yazıyı ona göre değerlendirin. Okumamaya karar verirseniz, yazıyı içiniz rahat bir şekilde kenara bırakın.        
Bu temel hususlar haricinde, okuyucu olarak hangi okuma yönteminin size uygun olduğuna kendiniz karar vermelisiniz. Ama bu çoğunlukla amacınız doğrultusunda ortaya çıkar.  
Hangi okuma stratejisini benimsemeliyim?
Birçok öneri kitabında farklı adlandırılmış stratejilere rastlarsınız. Burada genelde şu durum geçerlidir: Ne kadar çok strateji adlandırılırsa, stratejiler arasındaki farklar azalır. Ben, dört strateji arasında ayırt etmenizi ve bu stratejileri okuma amacınıza ve ilginize göre kombine etmenizi öneririm.   


a) Göz gezdirerek okuma
Göz gezdirerek okuma sırasında yazının ne hakkında olduğunu saptamak ön planda bulunur. Genel olarak okumaya başlamadan önce akademik makaleden ne bekleyebileceğinizi ve yoğun bir okuma işleminin size ne kazandırabileceğini saptamak için yazıyı gözden geçirmelisiniz. Kendinize sorun: “Bu makaleden ne bekleyebilirim? Yoğun bir okuma işleminin bana yararı ne? “ Kafanızda bu soruları bulundurarak başlıklara, alt başlıklara, içindekiler bölümüne ve bölüm başlıklarına bakın. Mevcutsa özet bölümünü, kitaplarda ise önsözü gözden geçirin.     
Sonuç bölümüne ve dizine kısaca göz atmak da yararlı olabilir. Tüm bunlar sayesinde yazının içeriği hakkında ilk izlenime sahip olursunuz. Ne aradığınızı biliyorsanız, yani bir araştırma ve okuma hedefiniz varsa, şimdi gerekçeli bir şekilde yazıyı veya yazının bölümlerini okumaya ve ne zaman okuyacağınıza karar verebilirsiniz. Alternatif olarak göz gezdirme işlemini yazının tümüne de uygulayabilirsiniz. Bunun için gözlerinizi sayfaların başından sonuna doğru kaydırın. Kelime kelime okumayın! Burada önemli olan yazıyı anlamak değil, yazı hakkında genel bir kanıya sahip olmak. Sonrasında yazıyı daha etraflıca okumaya karar verin ya da bilinçli bir şekilde okumaktan vazgeçin.
b) Seçici okuma
Eğer bir kitabın ya da bir yazının belli bölümleri sizi ilgilendiriyorsa, seçici okuma sizin için iyi bir strateji. Bu, neyi aradığınızı tam biliyor olmanız (belli bilgiler, tanımlar vb.) durumunda da geçerli. İlk durumda sadece sizi ilgilendiren bölümleri okuyun, geri kalan bölümlere dikkat etmeyin. Belli bilgileri ararken, hızlıca paragraflarda sizi ilgilendiren noktaları saptayın. O noktaları daha yoğun bir şekilde okuyun. Diğer her şeyi dışarıda bırakın.
c) Kavrayıcı Okuma
Orta zorlukta ve önemlilikte yazılar ve bir konuyu özetleyen yazılar(örneğin üniversite dersleri için okumanız gerekenler) için kavrayıcı okuma uygundur. Burada önemli olan, önemli tezleri, ana yargıları ve içeriksel bağlantıları kavramaktır. Kavrayıcı okumaya da gözden geçirmekle ve okuma stratejisi geliştirmekle başlanır. Bu oldukça spesifik veya genel tutulabilir(örneğin yazıda işlenen konu hakkında öğrenmek ve görüş geliştirmek). Çoğunlukla gözden geçirme sırasında somut hedefler ortaya çıkar. O zaman yazının başını ve sonunu okuyun, orta kısma göz gezdirin. İyi hazırlanmış yazılarda önemli bilgiler paragrafların ilk ve son cümlelerinde bulunur. Aralarda ise örnekler, yan temalar ve ayrıntılı açıklamalar bulunur. Eğer yazının hemen anlaşılır olmadığını fark ederseniz, orta kısımları her zaman daha yoğun bir şekilde okuyabilirsiniz. Bir yazının ana fikirlerini anlamak için kimse bütün örnekleri, yan konuları vs. okumak zorunda değildir. Okurken önemli kısımları işaretleyin ve kenara notlar alın. Bütün cümlelerin altlarını çizmeyin! Eğer çiziyorsanız bu, konuyu yeterince anlamadığınıza işarettir. Önemli paragraflarda ve ifadelerde, cümlenin altını çizmek yerine yazının kenarına kendi cümlelerinizle kısa bir özet yazın.
d) Yoğun/ayrıntılı/özetleyici Okuma
Yoğun okuma – sıklıkla ayrıntılı ve özetleyici okuma da adlandırılır- en özenli ve yoğun okuma şeklidir. Özellikle yüksek karmaşıklıkta ve önemde yazılar için uygundur, örneğin: konunuz hakkında temel çalışmalar ya da yapacağınız çalışmaları veya bölümünüzü ilgilendiren teorik konseptler hakkındaki temel eserler. Yazıyla ilgili derin bir anlayışa ulaşmak, yazarın açıklamalarını anlayabilmek ve kendi eleştirel görüşünüzü oluşturabilmek için okuma esnasında kendinize aşağıdaki soruları sormanız ve yanıtlamanız önerilir:       
Konu ne?
Yazar hangi soruya yanıt arıyor?
Yazarın tezleri ne?
Ana terimler hangileri ve nasıl tanımlanıyor?
Yazı başka tartışmalara değiniyor mu? Öyleyse, hangileri yazarla aynı görüşte? Yazıda diğer yazarlar ve onların bakış açıları hakkında ne deniliyor?
Hangi kaynaklar, nasıl kullanılıyor?
Yazar metodik olarak nasıl ilerliyor? Kaynaklar nasıl işleniyor? Yazarın yaklaşımı mantıklı gözüküyor mu? Başka yaklaşımlar düşünülebilir mi?
Açıklamalar anlaşılır, mantıklı ve inandırıcı mı, yoksa çelişkili mi?
Çalışmanın/çalışmanın bölümlerinin sonuçları ne?
Yazar iddia ettiğini gerçekten kanıtlayabiliyor mu?
Açıklama şekli inandırıcı mı?
Yazı hangi soruları ortaya atıyor, hangilerini yanıtlıyor?
Yoğun okumayı olabildiğince yararlı kılabilmek için notlar alın ve özet çıkarabilmek için duraksayın. Büyük paragrafların, bölümlerin ve yazının sonunda kendinize sorun: Yukarıdaki soruların hangilerini cevaplayabilirim ve soruların cevapları ne? İşlemeniz gereken çok fazla soru ve bilgi olduğu için, okumayı yazmayla birleştirmeden ve düzenli bir şekilde özetlemeden yoğun okuma çok başarı sağlamayacaktır. Aldığınız notları sonrasında alıntılarınız ve ödevleriniz için temel alabilirsiniz.  
Okuma sırasında tek bir stratejiye mi sadık kalmalıyım, yoksa stratejileri kombine edebilir miyim?
Genel olarak okumak size kazanç sağlamalıdır. Sıklıkla kitapların sadece bazı bölümlerine ihtiyaç duyarsınız, diğer bölümler konunuzla alakalı değildir. Bu durumda kitapların tamamını yoğun bir şekilde okumak mantıklı değildir, yerine ayrı bölümleri farklı stratejilerle okumak önerilir. Kısaca: kişisel amacınıza en iyi hizmet edecek şekilde stratejileri kombine edin.