Uzun süredir İsrail'e koşulsuz destek vermekle eleştirilen Batı’da, özellikle Avrupa Birliği içinde, temkinli de olsa eleştirel sesler yükseliyor. Hatta bu seslere, şimdiye dek İsrail yanlısı yayın yapmakla eleştirilen Alman kamu yayın kuruluşları bile katıldı.
AB Ortaklık Anlaşmasını gözden geçiriyor
Gazze'de giderek ağırlaşan insani kriz ve kıtlık ortamı, Avrupa Birliği’ni harekete geçirdi. AB, İsrail ile yaptığı Ortaklık Anlaşması’nı, özellikle “insan haklarına saygı” maddesi çerçevesinde gözden geçirme kararı aldı. Brüksel’de düzenlenen dışişleri bakanları toplantısında Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot, 27 üye ülkenin 17’sinin bu yönde bir talepte bulunduğunu açıkladı.
Ancak bu girişime Almanya karşı çıktı. Berlin’in tutumu, hem siyasi hem de ekonomik gerekçelere dayansa da, kamuoyunda "etik duruşla çelişiyor" eleştirilerine neden oluyor. İsrail ise kararın duyurulmasının ardından Avrupa Birliği’ne sert tepki gösterdi.
İngiltere’den daha sert adım: Görüşmeler askıya alındı
AB’nin temkinli adımlarının ötesine geçen İngiltere, İsrail ile yürüttüğü serbest ticaret anlaşması müzakerelerini doğrudan askıya aldı. İsrail hükümetinin eylemlerini “dehşet verici” olarak nitelendiren İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy,“Tarih onları yargılayacak” dedi. İsrail Dışişleri ise İngiltere’yi “İsrail karşıtı saplantılı bir tavırla” suçladı. Ayrıca İsrail’in Londra Büyükelçisi Tzipi Hotovely Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı. Batı Şeria’daki bazı aşırı sağcı yerleşimcilere ve yasa dışı iki yerleşime yönelik yaptırımlar açıklandı.
Yardımlar engelleniyor, açlık derinleşiyor
Gazze’de iki buçuk aydır süren tam abluka, halkı açlıkla baş başa bıraktı. Pazartesi günü itibarıyla bölgeye ulaşabilen yardım tırı sayısı 100’ün altında kaldı. Ancak Birleşmiş Milletler’e göre bu yardımlar hâlâ İsrail denetiminde tutuluyor ve ihtiyaç sahiplerine verilmedi. “Sınır Tanımayan Doktorlar” (MSF), gönderilen yardım miktarını “gülünç derecede yetersiz” olarak nitelendirdi ve İsrail’i "oyalama taktikleriyle" suçladı.
İsrail’den savaşın genişletileceği sinyali
Reuters’a göre İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Gazze’ye yönelik operasyonların genişletileceğini ve “ek toprakların işgal edileceğini” duyurdu. Aynı gün düzenlenen hava saldırılarında Gazze’nin kuzey ve güney bölgelerinde en az 50 insan hayatını kaybetti. Saldırılar, yerleşim yerlerini ve yerinden edilmiş insanların sığındığı bir okulu da hedef aldı. Ölenler arasında kadınlar, bebekler ve çocuklar bulunuyor.
Özetlersek:
Bu gelişmeler, Batı’nın İsrail’e verdiği koşulsuz desteğin sorgulanmaya başladığını gösteriyor. Ancak bu çıkışlar ne kadar samimi ve etkili? Bunu zaman gösterecek. Almanya gibi nüfuzlu ülkelerin engelleyici tutumları, AB’nin dış politikada ortak hareket edebilme kapasitesine dair ciddi soru işaretleri yaratıyor. Bu arada Gazze’deki sivil kayıplar ve insani felaket, sadece diplomatik tepkilerle değil, gerçek baskı mekanizmalarıyla durdurulmadıkça büyümeye devam edecek gibi görünüyor.
